Dördüncü Hafta – Finansal Piyasa Araçları

4. Hafta: Finansal Araçlar – Türkiye ve Yurtdışı Karşılaştırmalı

Finansal araçlar, modern ekonomilerin en temel yapı taşlarından biridir. Tasarruf sahipleri ile yatırımcıları bir araya getiren bu araçlar, hem para piyasası hem de sermaye piyasası dinamikleri üzerinden incelenmektedir. Bu ders kapsamında Türkiye finansal piyasaları ile küresel finansal piyasalar (ABD, Avrupa) karşılaştırmalı olarak analiz edilmektedir.

💰 Para Piyasası Araçları

• Mevduat: Türkiye’de yüksek faiz oranlarıyla öne çıkan TL vadeli mevduatlar (%35–40), ABD’de ise düşük fakat istikrarlı getiriler sunan Certificate of Deposit (CD) ürünleri (%4–5).
• Bonolar: Türkiye’de Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) güvenli yatırım araçları arasında yer alırken, ABD’de Treasury Bills (T-Bills) küresel ölçekte en güvenilir finansal araçlardan biridir.
• Repo – Ters Repo: Türkiye’de Borsa İstanbul repo piyasası, ABD’de ise Wall Street repo piyasası likidite yönetiminde kritik rol oynar.

📈 Sermaye Piyasası Araçları

• Hisse Senetleri: Türkiye’de BIST 100 endeksi bankacılık ve sanayi şirketleriyle öne çıkarken, ABD’de Nasdaq teknoloji devleri (Apple, Microsoft, Tesla) ile küresel trendlere yön verir.
• Tahviller: Türkiye’de şirketler sıklıkla Eurobond ihraç ederek yurtdışı finansmana erişirken, Avrupa’da LVMH gibi dev şirketler tahvil piyasalarını aktif olarak kullanır.
• Türev Araçlar: Türkiye’de VİOP (Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası) döviz ve endeks kontratlarında yoğunken, küresel ölçekte CME ve LME petrol, tarım ve metal fiyatlamalarında öncüdür.

🌍 Güncel Finansal Trendler

• FinTech: Türkiye’de Papara, Midas, Param gibi dijital finans girişimleri; yurtdışında Revolut (İngiltere) ve Robinhood (ABD).
• Sürdürülebilir Finans: Türkiye’de Ziraat Bankası’nın yeşil kredi uygulamaları, Norveç Varlık Fonu’nun yenilenebilir enerji yatırımları.
• Kripto Para Piyasası: Türkiye’de BtcTurk ve Paribu güçlü hacimlere sahipken, ABD’de 2024’te onaylanan Bitcoin Spot ETF’leri yeni bir dönüm noktası olmuştur.

🎯 Dersin Kazanımları

Bu bölümde öğrenciler:

• Finansal araçların tanımını ve işlevlerini,
• Türkiye ve küresel piyasaların farklılıklarını,
• Yatırımcılar açısından risk ve fırsatları,
• FinTech, kripto ve sürdürülebilir finans trendlerini öğrenmektedir.